Gà đòn, hay còn gọi là gà trụi cổ, gà trụi lông, là giống gà chọi cổ truyền của Việt Nam, có lịch sử lâu đời và phân bố rộng khắp cả nước. Chúng nổi tiếng với sức mạnh, lối đá dũng mãnh và sự bền bỉ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm nhận dạng, cách chọn gà giống tốt và kinh nghiệm nuôi dưỡng gà đòn.
Đôi nét về gà đòn
Gà đòn, còn được biết đến với tên gọi gà nòi, gà chọi, là giống gà có nguồn gốc lâu đời tại Việt Nam. Chúng xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử và gắn liền với văn hóa dân gian, đặc biệt là ở các vùng nông thôn phía Bắc và miền Trung. Gà đòn không chỉ là vật nuôi mà còn là biểu tượng của sức mạnh, lòng dũng cảm và tinh thần thượng võ.
Cách nhận biết và chọn gà đòn giống tốt
Việc nhận biết và chọn gà giống tốt là yếu tố then chốt để nuôi gà đòn thành công.
Đặc điểm ngoại hình của gà đòn:
- Ưu tiên: Chọn gà có ngoại hình khỏe mạnh, không dị tật bẩm sinh, tướng đi vững chắc, cánh và chân khỏe mạnh, mắt sáng.
- Loại bỏ: Gà có lưng cong, mắt kém, mỏ ngắn hoặc vẹo, cơ ngực phát triển không đều, lông bết dính.
- Vóc dáng: To lớn, vạm vỡ, cơ bắp săn chắc. Thân hình thường có hình tam giác, ngực nở, vai rộng, lưng thẳng và hẹp về phía đuôi.
- Đầu: To, mặt dữ, mỏ ngắn, khỏe và hơi cong. Mắt nhỏ, tinh anh.
- Cổ: Dài, khỏe, lông cổ thường dựng đứng.
- Chân: Cao, to, chắc khỏe, vảy mỏng và khô. Cựa sắc nhọn là vũ khí lợi hại.
- Lông: Dày, cứng và ôm sát thân. Màu lông đa dạng, phổ biến là màu đỏ, tía, đen, xám, ô…
- Da: Dày và đỏ, giúp gà chịu đòn tốt.
Những đặc điểm đặc biệt:
- Gà độc nhãn: Gà chỉ có một mắt, được coi là gà tài, hung hăng, đá hay và không bỏ chạy.
- Gà mắt ếch: Gà có mắt lồi như mắt ếch, đặc biệt nếu kết hợp với chân xanh thì càng quý, gan lì, chịu đòn tốt.
- Gà tam nhĩ: Gà có ba lỗ tai (lỗ tai thứ ba thường bị lông che khuất), được cho là thông minh và nhanh nhẹn.
Phân biệt gà trống và gà mái:
- Xem hậu môn: Gà trống có nốt nổi ở hậu môn, gà mái thì lõm xuống hoặc không có gì.
- Nắm nhẹ phần cổ: Gà trống duỗi thẳng chân, gà mái co chân.
- Đặt vào lòng bàn tay: Gà trống quẫy đạp mạnh, gà mái đạp nhẹ rồi dừng.
- Nắm chân treo ngược: Gà trống nằm im, gà mái quẫy đạp và kêu.
- Quan sát lông: Lông gà trống mọc đều, lông gà mái mọc xen kẽ.
Lối đá đặc biệt của gà đòn:
- Đá mé: Đá vào sườn hoặc hông đối phương.
- Đá cựa: Sử dụng cựa để tấn công vào các điểm hiểm của đối phương.
- Đá hầu: Đá vào đầu đối phương.
- Đá chồng: Đá liên tục vào một vị trí.
- Đá xỏ: Luồn lách rồi tung đòn bất ngờ.
Mỗi con gà có thể có lối đá riêng, phụ thuộc vào dòng giống, thể trạng và quá trình huấn luyện.
Những giống gà đòn nổi tiếng
- Gà Thổ Hà (Bắc Giang): Nổi tiếng với sự lì lợm, bền bỉ và những đòn đá hiểm hóc vào cuối trận.
- Gà Nghi Tàm, Nghĩa Đô (Hà Nội): Được biết đến với lực đá mạnh và độ máu chiến cao.
- Gà Bình Định: Nổi tiếng với lối đá đa dạng, kỹ thuật và ngoại hình đẹp.
- Gà Cao Lãnh (Đồng Tháp): Có lối đá nhanh nhẹn, linh hoạt và những đòn đá hiểm.
Hướng dẫn nuôi gà đòn đúng cách
Nuôi gà đòn đòi hỏi sự kiên trì và tỉ mỉ. Dưới đây là những yếu tố cần chú ý:
- Chuồng nuôi: Rộng rãi, sạch sẽ, thoáng mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông, thường xuyên thay cát.
- Chế độ dinh dưỡng: Thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của gà, đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Huấn luyện: Vần đòn, chạy chuồng, chuồng bay, quần sương dãi nắng để rèn luyện sức khỏe, thể lực và kỹ năng.
- Chăm sóc sức khỏe: Om bóp, tắm rửa, tiêm phòng vắc xin định kỳ.
Những lưu ý khi nuôi gà đòn:
- Nên tìm mua gà giống ở những địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng.
- Việc nuôi gà đòn cần tuân thủ pháp luật và các quy định của địa phương.
Kết luận
Việc nuôi gà đòn đòi hỏi kiến thức, kinh nghiệm và sự kiên trì. Hy vọng bài viết này của VN138 đã cung cấp những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về giống gà này và có thể nuôi dưỡng chúng một cách tốt nhất.
